MEHMET SÜLEYMANOĞLU:
“ O, müsteqillik mücadilesine qalxanların Azadlıq
duyğularını gözel ifade edib”
Dünen AMEA-nın Elyazmalar İnstitutunda Almas
İldırımın 100 illiyine hesr olunmuş günleri çerçivesinde
tedbir keçirildi. Tedbiri giriş sözü ile açan şair Cingiz
Elioğlu Almas İldırım günlerinin bir neçe ay qabaq
Türkiyede böyük tentene ile keçirilmesinden danışdı. O,
Azerbaycanda keçirilen tedbirlere qatılan Elazığ valisi
Müemmer Muşmanın rehberliyi ile 14seferlik nümayenden
heyetini teqdim etdi. Elyazmalar İnstitutunun xalqın milli-menevi
yaddaşının qorunmasında mühüm rolundan danışan direktor
Memmed Adilov burada Almas İldırıma aid yalnız bir arxiv
senedinin qorunduğunu bildirdi. Yegâne sened 1926-cı ilde
şairin öz eli ile yazdığı anket senedinden ibaretdir. M.
Adilov şairin yaradıcılığı haqqında Azerbaycanda
tedqiqatların yazılmasını yüksek deyerlerdirdi: “Her hâlda
Almas İldırım haqqında bundan sonra daha çox yazılmasına
gerek var. Almas İldırım hem de Türkiyenindir”. Akademik
Bekir Nebiyev çıxışında Almas İldırımın ezablı ömür
yolundan behs etdi: “Almas İldırımın Neinki özü, ailesi,
qohumları da teqib olunub. Onun ikinci böyük ömrü
Azerbaycanın yeniden müsteqillik qazanması ile bağlıdır. Men
deyerdim ki o, sanki bu dövrden sonra yeniden dirildi. Ehmet
Cavad, Mıkayıl Müşfiqle bağlı kitablar vardı. Lakin Almas
İldırımla bağlı elimizde demek olar ki, heç bir şey yox idi.
Onun vaxtile çıxmış bir kitabının yegâne nüsxesini professor
Abbas Zamanov Edebiyyat ve İncesenet Arxivine verilmşdi.
Ruhu şad olsun, hemin kitabdan behrelendik”. Türkiyede Almas
İldırımla bağlı çıxan ilk kitab “Boğulmayan bir ses vardı”
adlanıb B.Nebiyev Almas İldırım irsinin Azerbaycan
ictimaiyyetine çatdırılmasında Maarif Teymurun, Hacı
Hacıyevin zehmetlerini xüsusi qeyd etdi: “ Men de bu mövzuda
yazdım ve bu sarıdan özümü çox xoşbext hiss edirem. Almas
İldırım Azerbaycan edebiyyatının unikal numayendelerinden
biridir. Melumdur ki, 30-cı illerde Azerbaycanın tanınmış
qelem sahibleri, o cümleden Mikayıl Müşfiq, Seyid Hüseyn,
Ehmet Cavad ve başqaları güllelenibler. Amma sağlığında
Almas İldırım qeder her adımda dabanbasma teqiblere meruz
qalan olmayıb. O, veten, millet, Qarabağ, Xezer, Bakı ve
başqa mövzularda böyük bir etirasla eşqle yazıb. Onun
şeirlerinde hemişe veten hesreti esas olub. O, vaxtile SSRİ-nin
müxtelif yerlerinde oldu. Lakin Almas İldırıma ikinci ana
qucağı açan mehz Türkiye oldu. Türkiye ona ömrünün
axırınadek bu ölkede yaşamaq duyğularını azad şekilde ifade
etmek imkânı verdi”. Bu ilin aprelinde Türkiyede şairin 100
illik tedbirlerinde iştirak eden B. Nebiyev Almas İldırıma
olan sayğılı münasebetden qürurlandığını bildirdi :
“Elazığdakı bir küçeye A.İldırımın adını verilmesi
münasebtile tenteneli tedbir keçirildi. çoxlu qonaqlar
küçede qoyulmuş skamyalarda oturub bu gözel menqamı seyr
edirdiler. İndi de o tedbirde çıxış eden orkestrin ifası
yâdımdan çıxmır”. Elazığ belediyesinin başqanı Mehmet
Süleymanoğlu Almas İldırımın Bakıda keçirilen yubiley
tedbirlerinde iştirakınıdan xoşbext olduğunu bildirdi:
“Almas İldırımın yaradıcılığı müsteqillik mücadilesine
qalxanlarını Azadlıq duyğularını gözel ifade edib. O, daim
milletini, vetenini sevib, onun uğrunda çoxlu ezablara
qatlaşıb”. Türkiyeli Professor Ramazan Qorxmaz da
Almas İldırım barede fikirlerini bildirdi: Adeten, bir xalqı
mehv etmek üçün ilk növbede onun kitabxanalarını ve
şairlerini öldürübler Almas İldırım bütün çetinliklere
baxmayaraq inadından eqidesinden dönmedi”. Tedbirde
iştirak eden Almas İldırımın böyük oğlu, 74 yaşlı Azer Almas
hamını salamladı: “ Ömrümün ilk 18 ilini babamın üzüne
baxmaqla üzüldüm. Bu gün onun xatiresinin böyük bir sevgi
ile yâd olunmasından çox memnunam. Bundan qürur duyuram.
Şairlik bir qismetdir ki. Atam onu leyaqetle yaşadı. Türk
hemişe müsteqilliyini her şeyden uca tutub. Atam bütün ömrü
boyu müsteqilliymiz uğrun da vuruşdu”. Edebiyyat ve
İncesenet Arxivinin direktoru, Almas İldırımın irsinin
tedqiqatçısı eserlerinin tertibçisi Maarif Teymur onun
Azerbaycanın 20-ci yüzil müsteqillik mücadilesi hemçinin
şeir tariximizde özünemexsus yer tutduğunu bildirdi: “Almas
İldırım taleyinin dalınca getdi. O, hemişe xalqının
müsteqilliyini her şeyden uca tutdu. Onun “ Qaradastan”ı
milletimizin acılı ağrılı yaşam tarixinin herterefli eks
etdirir. Şairin adına bağlı 666 saylı şexsi fond yaradılıb.
Sevinirem ki, onun yubiley tedbirleri çox sevdiyi
Azerbaycanında bele gözel şekilde qeyd edilir”. Professor
Nazif Qehremanlı Türkiyede Almas İldırım günlerinin
iştirakçısı olarken Elazığ sakinlerinin doğmalığından
danışdı: “Bele tedbirler her iki xalqın daha da
doğmalaşmasına, menevi-medeni elaqelerinin güclenmesine
kömek edir”.