Hâtıra kelimesi,
Arapça “aklına gelmek, hatırlamak, içine doğmak” anlamlarına
gelen, hutûr kökünden türemiş bir kelimedir. Hâtırat
kelimesi ise hâtıra kelimesinin çoğuludur. Hâtırat, bir
kişinin (bu kişi, bilim, sanat, politika, askerlik….vb.
herhangi bir alanda ün yapmış birisi olabileceği gibi,
sıradan biri de olabilir) yaşadıklarını veya ömrünün
herhangi bir dönemini meydana gelen önemli olay ya da
durumlarıyla birlikte gözlemlerine ve bilgilerine dayanarak
anlattığı eserlerdir. İnsanlar,unutma korkusundan
kurtulmak,kişinin kaybolup gitmesine gönlü razı
olamayacağı bir gerçeği ortaya koymak,yazma
alışkanlığı içinde bulunmak, birlikte yaşadığı kişilerden
kimilerine karşı duyduğu hayranlığı belirtmek, tarih ve
kamuoyu karşısında hesaplaşmak, pişmanlık duygularını
anlatarak rahatlamak, bir çeşit günah çıkarmak,
deneyimlerini gelecek kuşaklarla paylaşmak,siyasal
hasımlarını kötülemek ya da kendini savunmakve ölümsüzlük arzusu gibi nedenlerden dolayı
hâtıralarını kaleme alırlar.
Tarık Tahiroğlu,
1924 yılında Elazığ’da doğdu. İlkokul ve ortaokulu Elazığ’da
liseyi yatılı olarak İzmir’de okudu. Gerek ilk tahsili
gerekse orta tahsili sırasında kendini en iyi şekilde
yetiştirdi. Üniversite tahsilini Yüksek Mühendis Mektebi’nde
yaptı. Tarık Tahiroğlu, yüksek tahsilini başarıyla
tamamladıktan sonra inşaat mühendisi olarak devlet hizmetine
girdi. Karayolları Genel Müdürlüğü, Karayolları 8. Bölge
Müdürlüğü, Ereğli Demir Çelik Fabrikası, TÜBİTAK İnşaat
Dairesi ve TÜBİTAK Elektrik İşleri Etüd Dairesi’nde hem
inşaat mühendisi hem de yönetici olarak başarıyla hizmet
verdi. Emekli olduktan sonra da Suudi Arabistan Devleti
Karayollarında ve ALARKO Şirketi’nde başarılı hizmetlerine
devam etti. Şu anda ailesiyle birlikte Ankara’da mütevazı
bir şeklide yaşamını sürdürmektedir.
Bu çalışma,
Tarık Tahiroğlu’nun hayatı ve hâtıraları giriş ve üç
bölümden meydana gelmektedir.
Giriş bölümünde
Elazığ’da hâtırat yazma geleneği konusu anlatılmıştır. Bu
bölüm yazılırken elinizdeki çalışmadan önceki yıllarda
ilimizde yapılan hâtırat tarzı çalışmaların ve Elazığlı
yazarların yaptıkları hâtırat çalışmalarının genel bir
incelenmesi yapılmıştır.
Birinci bölümde,
Tarık Tahiroğlu’nun hayatı ve şahsiyeti ele alınmıştır.
Tarık Bey, yaşayan bir şahsiyet olduğu için bu bölüm
hazırlanırken genellikle onunla yaptığımız röportajlarda
verdiği bilgilerle hazırlandı. Bölüm hazırlanırken Tarık
Bey’in dedeleri hakkında bilgi verdikten sonra, tahsil
hayatı, meslek hayatı ve şahsiyeti hakkında bilgiler
verildi.
İkinci bölümde,
Tarık Bey’in 1928-1938 tarihleri arasındaki Elazığ’da geçen
çocukluk yıllarına ait hâtıraları anlatıldı. Bu bölümde yer
alan bilgiler Tarık Bey ile 2005 Temmuzunda yaptığımız
röportajlardan meydana gelmektedir. Burada Tarık Bey’in
anlattıklarına dokunulmadan olduğu gibi verildi.
Üçüncü bölüm,
Tarık Bey’in hâtıralarında geçen kişilerin anlatıldığı Kim
Kimdir? Bölümüdür. Bu bölüm hazırlanırken isimler alfabetik
sıraya göre verilmiştir. Burada isimlerim yanında yer alan
ilk parantez içinde soyadları ikinci parantez içerisinde ise
hâtıratta geçtiği şekli ile verilmiştir. Bazı şahsiyetler
soyadı kanunundan evvel vefat ettikleri için onların
soyadları verilmemiştir. Bu bölümü hazırlarken hâtıratta
geçen bütün şahıslara ulaşma imkânı olmadı. Burada yer
almayıp hâtıratta yer alan bazı şahısların ise yakın
akrabalarına ulaşılmış ise de bu kişiler bizlere bilgi
vermekten kaçınmışlardır. Bundan dolayı bazı kişilere
ulaşılamamış, bazılarının da yakın akrabaları bizlere bilgi
vermemişlerdir.
Sonuç bölümünü
takiben kaynakça ve kaynak kişiler bölümleri yer almaktadır.
Tarık Tahiroğlu’nun 1929–1938 yılları arasındaki
hâtıralarında;
1- Yaklaşık on
yıllık bir dönemine ait verdiği bilgilerle Elazığ’ın eğitim
cephesini (ilkokullar, ortaokul, Muallim Mektebi,
öğretmenler, bir öğrenci gözüyle okul günleri…vb konular),
2- Yine on
yıllık bir dönemine ait verdiği bilgilerle Elazığ’ın sağlık
cephesini (doktorlar, hastaneler, eczaneler ve eczacılar,
sağlık hizmetleri… vb konular),
3- Elazığ’ın bu
döneme ait kent yapısını (evler, sokaklar, caddeler,
çarşılar… vb. ),
4- Elazığ’ın
sosyal yaşantısı ve sosyal yapısını (komşuluk ilişkileri,
çarşı-Pazaryerlerindeki yaşantı, bazı örf ve adetler, güz
hazırlıkları, yemek kültürü… vb. konular),
5- Elazığ’ın
ekonomik cephesini (ticaret, meslek, çarşı-pazarlar,
esnaflar, tüccarlar, ticarî ilişkiler, komşu illerle olan
ticarî ilişkiler… vb.) bulabilirsiniz